Πάμε σαν άλλοτε... Λιμάνι 5ο

Για όσους «επιβιβάστηκαν» σ’ αυτό το «λιμάνι» πρέπει να πω ότι είμαστε ήδη στη μέση περίπου, ενός οδοιπορικού που ξεκίνησε…
…γράφοντας την ανάρτηση με θέμα το Νέο Κύμα.
Ξαφνικά, είχα την αίσθηση ότι βρισκόμουν σε μια άλλη εποχή. Στην εποχή εκείνη που ως παραγωγός μουσικών εκπομπών σε ραδιοφωνικό σταθμό, είχα την ευκαιρία να «φεύγω» από την καθημερινότητα... να «ταξιδεύω» με τα τραγούδια… κι αποφάσισα πως θέλω να «φύγω» πάλι… σαν άλλοτε!!

Από αυτό το «μέσον» μεταφέρω το σκηνικό μιας ραδιοφωνικής εκπομπής, «ταξιδεύοντας» στην εξέλιξη του Έντεχνου Ελληνικού Τραγουδιού με σκοπό όχι τόσο την ιστορική καταγραφή όσο την αισθητική αξιολόγηση του, μέσα από τις κοινωνικές συνθήκες, περνώντας απ’ όλα τα «λιμάνια» του!!

Το μόνο που χρειάζεστε στις αποσκευές σας, για τούτο το «ταξίδι» είναι κέφι!! Πολύ κέφι…
ΚΑΛΟ ΜΑΣ ΤΑΞΙΔΙ & ΚΑΛΗ ΑΚΡΟΑΣΗ…
Η Οπερέτα (1915 – 1930)
«Ο βασιλεύς απέθανε, ζήτω ο βασιλεύς» με τη φράση αυτή θα μπορούσε κάποιος να χαρακτηρίσει την κατάσταση που επικρατεί στο ελληνικό τραγούδι, μετά την οριστική λήξη της βασιλείας της επιθεώρησης. Η δυναστεία της ξένης μουσικής σκέψης εξακολουθεί να υπάρχει και με την εμφάνιση της οπερέτας.
Ένα μεγάλο μέρος του κοινού στρέφεται στο νέο αυτό μουσικοθεατρικό είδος, αποζητώντας πρότυπα μουσικής και κοινωνικής συμπεριφοράς που δεν μπορεί πια να του δώσει η επιθεώρηση. Με την εμφάνιση της, η οπερέτα ικανοποιεί τη μόνιμη εκείνη δίψα, όχι μόνο των αστικών αλλά και των λαϊκών στρωμάτων για ευρωπαϊκή μουσική, προσφέροντας τους ταυτόχρονα την ψευδαίσθηση ότι έχει δοσοληψίες με την «υψηλή» τέχνη.
Τα σημαντικότερα στελέχη της επιθεώρησης, από μουσικούς, συγγραφείς και ηθοποιούς μεταπηδούν στην οπερέτα έχοντας την αίσθηση πως επιτέλους υπηρετoύν την αληθινή τέχνη, πως εργάζονται για ένα ανώτερο καλλιτεχνικό σκοπό.

Get your own playlist at snapdrive.net!

Η αλήθεια είναι βέβαια ότι η οπερέτα από τη φύση της αποτελεί θέατρο με πιο αυστηρή δομή κι αυτό είναι το σημαντικότερο πλεονέκτημα της απέναντι στην επιθεώρηση. Οι οπερέτες είναι έργα με υπόθεση. Έχουν αρχή, μέση και τέλος και η μουσική τους δε θα μπορούσε να είναι ακριβές αντίγραφο γνωστών ευρωπαϊκών τραγουδιών. Είναι περίτεχνη, απαλλαγμένη σε μεγάλο βαθμό από τον πανηγυριώτικο χαρακτήρα της μουσικής της επιθεώρησης και η αρχιτεκτονική της πιο δύσκολη και ενδιαφέρουσα. Γράφεται ειδικά για κάθε έργο, για τη συγκεκριμένη υπόθεση και πλοκή. Από αυτή την άποψη η οπερέτα, δυνάμει, εμπεριείχε τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία ενός μουσικού ιδιώματος με ελληνικό χαρακτήρα και χρώμα. Δυστυχώς όμως δεν έπαψε να είναι χώρος φιλοξενίας του ευρωπαϊκού μουσικού ύφους, στερώντας έτσι τη δυνατότητα στο ελληνικό τραγούδι να βρει ανεπηρέαστα και πιο γρήγορα το δρόμο του.
Το ελληνικό τραγούδι από την περιπλάνηση του σ’ ένα μουσικοθεατρικό χώρο με δομή καθαρά ευρωπαϊκή, θα κληρονομήσει ένα μελωδικό και ρυθμικό χαρακτήρα, ξένο προς τη ντόπια μουσική παράδοση. Η ζημιά όμως αυτή τη φορά δε θα είναι τόσο μεγάλη.

Get your own playlist at snapdrive.net!

Η συμβολή της οπερέτας, άλλοτε θετική και άλλοτε αρνητική, σημάδεψε καθοριστικά την πορεία και τη διαμόρφωση του ελληνικού τραγουδιού σε μια εποχή που οι μουσικές επιλογές του κοινού είχαν συνδεθεί με κοινωνικά και πολιτικά κριτήρια.
Η προσπάθεια της ηγετικής νεοαστικής τάξης να επιβάλει τα μουσικά της γούστα στις ευρύτερες μάζες, βρήκε τον ιδεώδη σύμμαχο στην οπερέτα. Από την άλλη μεριά οι πνευματικοί ηγέτες του τόπου, που ποτέ δεν είχαν δει με καλό μάτι ούτε την επιθεώρηση ούτε τα «αμανετζίδικα» τραγούδια έβρισκαν πως με την οπερέτα, ο χώρος της ελαφριάς μουσικής απόκτησε ευπρέπεια και κύρος.
Η γενική αυτή επιδοκιμασία της οπερέτας από όλους τους φορείς της κοινωνικής ζωής, στάθηκε σοβαρό εμπόδιο στο να αναζητήσει ο νεοέλληνας τις μουσικές του ρίζες στις δικές του πηγές, στη δική του πολιτιστική καταγωγή.
Το δημοτικό τραγούδι αγνοήθηκε τελείως, τα τραγούδια που έφερε μαζί του ο ελληνισμός της Σμύρνης και της Κωνσταντινούπολης, δέχτηκαν κάθε είδους επίθεση. Και τελικά αυτό που δεν κατάφεραν οι λόγιοι συνθέτες, με τα φιλόδοξα έργα τους, να πολεμήσουν δηλαδή το «αμανετζίδικο» τραγούδι και να το ξεριζώσουν από μια μεγάλη μερίδα του λαού, το κατάφερε η οπερέτα.

Get your own playlist at snapdrive.net!

Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ αι...

ΠΗΓΕΣ:
Κειμένων: "Ιστορία του Ελληνικού Τραγουδιού 1" Κώστα Μυλωνά
Τραγουδιών: Η δισκοθήκη μου