Δευτέρα

Πάμε σαν άλλοτε... Λιμάνι 4ο

Τούτο το «ταξίδι» ξεκίνησε όταν…
...γράφοντας την ανάρτηση με θέμα το Νέο Κύμα, ξαφνικά, είχα την αίσθηση ότι βρισκόμουν σε μια άλλη εποχή, στην εποχή εκείνη που ως παραγωγός μουσικών εκπομπών σε ραδιοφωνικό σταθμό, είχα την ευκαιρία να «φεύγω» από την καθημερινότητα, να «ταξιδεύω» με τα τραγούδια! Κι αποφάσισα πως θέλω να «φύγω» πάλι... σαν άλλοτε!!
Θα προσπαθήσω μέσα από αυτό το «μέσον» να μεταφέρω το σκηνικό μιας ραδιοφωνικής εκπομπής, «ταξιδεύοντας» στην εξέλιξη του Έντεχνου Ελληνικού Τραγουδιού και με σκοπό όχι τόσο την ιστορική καταγραφή όσο την αισθητική αξιολόγηση του, μέσα από τις κοινωνικές συνθήκες, περνώντας απ’ όλα
τα «λιμάνια» του!! Ελάτε μαζί μου σε τούτο το «ταξίδι»…
Το μόνο που χρειάζεστε στις αποσκευές σας είναι κέφι!! Πολύ κέφι…
ΚΑΛΟ ΜΑΣ ΤΑΞΙΔΙ & ΚΑΛΗ ΑΚΡΟΑΣΗ…
Η Επιθεώρηση (1895-1925)
Τη μεγαλύτερη δοκιμασία του, το τραγούδι την πέρασε την περίοδο κατά την οποία γεννιέται, αναπτύσσεται, ακμάζει και παρακμάζει η επιθεώρηση. Με το θεατρικό αυτό είδος που εμφανίστηκε τη στιγμή που το τραγούδι «έπαιρνε» την ελληνική υπηκοότητα, αναζωπυρώθηκε η αγάπη του κοινού, που πάντα η αλήθεια σιγόκαιγε, για την ξένη μουσική.
Ο ερχομός της αποδιοργάνωσε το κίνημα που είχε ήδη φουντώσει, με το ενδιαφέρον και την προτίμηση που είχε δείξει το κοινό για το Αθηναϊκό τραγούδι το οποίο θεωρούσε σαν κάτι εντελώς δικό του. Διότι ενώ το αθηναϊκό τραγούδι ήταν γέννημα θρέμμα ελληνικό, άσχετα αν οι πρόγονοι του είχαν «ανατραφεί στην Ευρώπη», η επιθεώρηση ήταν ένα συνονθύλευμα θεατρικών και παραθεατρικών στοιχείων, ελληνικών και ξένων που «πρωταγωνιστής» του, ήταν η «ευρωπαϊκή μουσική».
Κι αυτό διότι η μουσική στις επιθεωρήσεις, εκτός ελαχίστων και ανεπιτυχών περιπτώσεων, ήταν πιστή αντιγραφή ξένων μελωδιών. Στην περίπτωση αυτή δε μιλάμε για επιδράσεις ή κάποιες επιλογές από ξένα τραγούδια, αλλά για υπεξαίρεση της ξένης πνευματικής ιδιοκτησίας.
Μια μουσική που την «έγραφαν» Έλληνες χωρίς να έχει τίποτα το ελληνικό. Μια μουσική που από την πρώτη στιγμή κατάκτησε το κοινό της Αθήνας. Ένα κοινό πάντα διψασμένο για καθετί νέο και πρωτόγνωρο που λίγο το ενδιέφερε αν η μουσική και τα τραγούδια ήταν κλεμμένα ή, στην καλύτερη περίπτωση, επηρεασμένα από ξένες επιτυχίες. Ένα κοινό που προτιμούσε μάλλον την ξένη μουσική διότι η πρώιμη θεατρική συνείδηση του νεοέλληνα δε δεχόταν την ύπαρξη πρωτότυπης ελληνικής μουσικής σ’ ένα θεατρικό είδος που τον έκανε να αισθάνεται περισσότερο «Ευρωπαίος» και κολάκευε την αστική του ματαιοδοξία.

Get your own playlist at snapdrive.net!
Αυτή η «νότα προς νότα» κλοπή της ευρωπαϊκής μουσικής «ευνοούσε», σύμφωνα με την άποψη των «συντελεστών» της επιθεώρησης, τις παραστάσεις που με αυτόν τον τρόπο ανέβαιναν πιο γρήγορα και πιο εύκολα. Χωρίς αυτό να είναι η μοναδική αιτία που έκανε τους επιθεωρησιογράφους να καταφεύγουν στα ξένα μουσικά «δάνεια». Πίστευαν ότι τα εύθυμα, ζωηρά και ευχάριστα αυτά ξένα τραγούδια «έδεναν» πολύ περισσότερο, από οποιαδήποτε άλλη μουσική, με το ύφος και το ρυθμό του νέου αυτού σκηνικού είδους. Εξάλλου η επιτυχημένη θητεία των τραγουδιών αυτών στην πατρίδα τους και η διαπιστωμένη αποδοχή τους από τα εξελιγμένα αυτιά του ευρωπαϊκού κοινού, εξασφάλιζε την επιτυχία τους και στην Ελλάδα. Η επιτυχία της επιθεώρησης ήταν τέτοια που σχεδόν παραγκώνισε όλα τα άλλα είδη θεάματος με αποτέλεσμα μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα να γίνει ο κύριος «ρυθμιστής της θεατρικής ζωής του τόπου».
Το γενικό αυτό παραλήρημα του κοινού για την επιθεώρηση, την εποχή που το τραγούδι είχε φτάσει σε αρκετά υψηλό επίπεδο, ήταν φυσικό να επηρεάσει τους κάθε είδους δημιουργούς και να στρέψει την προσοχή τους στο νέο αυτό φαινόμενο.
Η επιτυχία των τραγουδιών της επιθεώρησης, είχε σοβαρές επιπτώσεις, όπως προαναφέρθηκε, στο νεοελληνικό τραγούδι που είχε αρχίσει να αποκτά το δικό του πρόσωπο με τους πρώτους συνθέτες της αθηναϊκής σχολής και την εποχή εκείνη δοκιμάστηκε και κλονίστηκε ισχυρά. Η επιτυχία αυτή όμως ήταν πρόσκαιρη και περιστασιακή και έσβησε μαζί με την επιθεώρηση, αποδεικνύοντας ότι το τραγούδι για να είναι βιώσιμο πρέπει να στηρίζεται σε δικές του βάσεις.
Πρέπει να μετριέται με τα δικά του μέτρα και σταθμά.

Get your own playlist at snapdrive।net!

Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ αι...




ΠΗΓΕΣ:
Κειμένων: "Ιστορία του Ελληνικού Τραγουδιού 1" Κώστα Μυλωνά
Τραγουδιών: Η δισκοθήκη μου

6 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Είπα ότι τις απορίες μου θα τις πω στο τέλος, αλλά δεν μπορώ, θα ... σκάσω.

Πραγματικά βρίσκω πολύ ενδιαφέρον και πολύ καλογραμμένο το κείμενό σου και το περιμένω να δω τα παρακάτω.
Είπαμε όμως μου γεννιούνται και πολλές απορίες.
Σημειώνεις, για παράδειγμα "Εξάλλου η επιτυχημένη θητεία των τραγουδιών αυτών στην πατρίδα τους και η διαπιστωμένη αποδοχή τους από τα εξελιγμένα αυτιά του ευρωπαϊκού κοινού, εξασφάλιζε την επιτυχία τους και στην Ελλάδα και μου προκαλείται αυτόματα η ερώτηση.
Πώς είναι δυνατόν να συμβαίνει αυτό; Άλλη η κουλτούρα των δυτικών άλλη η των κατοίκων της Ελλάδας και μάλιστα την εποχή που αναφέρεις.
Πότε πρόλαβαν και ταυτίστηκαν τα αισθητικά πρότυπα;
Μέσα από ποια γεγονότα; Ποιες διαδικασίες; (είδες που σου λέω ότι ξεκίνησες και γράφεις την Ιστορία της Ελλάδας, βάζοντας και ήχο; )
Και ποιες είναι οι αισθητικές προϋποθέσεις-πώς δημιουργήθηκαν; Πότε;- των αστών της εποχής που επέτρεψαν την ανάπτυξη της Επιθεώρησης ως θεατρικού είδους που είχε μάλιστα και τεράστια επιτυχία;

Καταλαβαίνεις... Δεν αμφισβητώ αυτά που γράφεις. Λίγο πολύ θα έλεγα ότι μου είναι και γνωστά σαν γεγονότα.
Τα ερωτήματά μου όμως εγείρονται τώρα που τα διαβάζω σε εσένα, που τα έχεις κωδικοποιήσει και τα παρουσιάζεις τόσο όμορφα..

Υποθέτω ότι είναι δύσκολο να έχεις απαντήσεις στα ερωτήματά μου, όμως.. αν έχεις, θα ήταν πολύ σημαντικό να τις παραθέσεις.

Καλό σου βράδυ.

τo τέρας της «αμάθειας» είπε...

ΠΑΜΕ ΣΑΝ ΑΛΛΟΤΕ… ΜΕΡΟΣ Α:
@ Η αστικοποίηση της νεοελληνικής κοινωνίας, που συντελέστηκε κάτω από, όχι ιδιαίτερα ευνοϊκές συνθήκες είχε γνώμονα το ιδανικό του εξευρωπαϊσμού. Φυσικό λοιπόν ήταν οι αστικές μάζες, αναζητώντας κάθε είδους πρότυπα, να τα «ανακαλύπτουν» στις αναπτυγμένες κοινωνίες της Ευρώπης. Το φαινόμενο αυτό δε θα μπορούσε παρά να επηρεάσει το χώρο της μουσικής.
@ Η περιφρόνηση στη λαϊκή μουσική παράδοση, η αποκήρυξη σε οτιδήποτε είχε σχέση με την εθνική μας ζωή, πρυτάνευε στη σκέψη των νεοελλήνων, που ενστερνίζονταν με ιδιαίτερο ζήλο τα πρωτόγνωρα γι αυτούς ακούσματα των ευρωπαϊκών ρυθμών και μελωδιών.
@ Η μεταπρατική όμως συνείδηση του νεοέλληνα αν και φαινόμενο πολύ ισχυρό τα τελευταία 170 χρόνια της ιστορίας μας, δεν ήταν η μοναδική αιτία της στροφής του στα ευρωπαϊκά πρότυπα, ούτε και ο μοναδικός λόγος της αναζήτησης μιας νέας πολιτιστικής ταυτότητας.
Τα πρότυπα αυτά του τα έδινε η ίδια η συγκρότηση του κράτους.

ΠΑΜΕ ΣΑΝ ΑΛΛΟΤΕ… ΜΕΡΟΣ Β:
@ Το πρώτο «επίσημο» θέατρο έγινε το 1838 στη σημερινή οδό Μενάνδρου (τότε Ηροδότου) σε κρατικό οικόπεδο. Η κυβέρνηση ήθελε ένα θέατρο κατάλληλο για όπερα, για τραγωδία κ. λ. π. Κάλεσε μάλιστα μελοδραματικό θίασο από την Ευρώπη, σε μια εποχή που οι δρόμοι της Αθήνας ήταν «βορβορώδεις και κονιορτοβριθείς εκτάσεις».

Πολύ θέλει ο Έλληνας νομίζεις;
(Πόσο μάλλον που είχε και τη διευκόλυνση από ξενόφερτες ηγεσίες...)

ΚΑΛΗΜΕΡΑ :) :) :)

Ανασα του Βορρα είπε...

"Aποδεικνύοντας ότι το τραγούδι για να είναι βιώσιμο πρέπει να στηρίζεται σε δικές του βάσεις.
Πρέπει να μετριέται με τα δικά του μέτρα και σταθμά".

Μια φράση διαχρονική όσον αφορά τη μουσική, που την εγκυρότητά της απέδειξε το πέρασμα των χρόνων αν αναλογιστούμε(γνωρίζοντας ήδη τον "μέλλοντα" χρόνο από τα γραφόμενά σου),ποιά είναι τα τραγούδια που κατάφεραν να επιβιώσουν.

τo τέρας της «αμάθειας» είπε...

ανασα του βορρα

Κάτι που δεν ισχύει μόνο για τα τραγούδια...

island είπε...

Διαβάζω και ξαναδιαβάζω τις αναλύσεις σου.Γράφεις πάρα πολύ καλά και εμπεριστατωμένα.Ο λόγος σου ρέει σωστά.Δεν μπορώ όμως να σχολιάσω το κείμενό σου γιατί δεν έχω μελετήσει αυτήν την εποχή.Οπότε χαίρομαι που μαθαίνω κάτι.

Όποτε θες πέρασε από το χώρο μου.Έχω μετακιμίσει αλλού.Θα δεις τη διεύθυνση εκεί που λέει στο τελευταίο πόστ "εκεί".Αν βρεις άλλαξε και το λινκ που μου έχεις στο μπλογκ σου με την καινούρια διεύθυνση.

Μόλις το ετοιμάσω θα σε βάλω και στα δικά μου λινκς.

Φιλί

τo τέρας της «αμάθειας» είπε...

island

Πολύ μαυρίλα βρε παιδί μου! Είδα κι έπαθα να το βρώ... Αν δεν ήταν και το νταβαντούρι από τη "γιορτή" δε θα έβρισκα τις "τρύπες"...
Είναι και η ηλικία βλέπεις!!
:) :) :) :) :)
Καλορίζικο το νέο "τσαρδί"!!
ΝΑΪΣ ΤΟΥ ΜΙΤ ΓΙΟΥ ΕΓΚΕΪΝ!